Kfar Kamalılar, önceki gün başlayan 4.
Çerkez Festivalinde Rusya'dan gelen Çerkez halk oyunları ekipleriyle
birlikte Çerkez adetlerini bir kez daha yaşatıyor. Bir hafta sürecek
festival boyunca sunulan halk oyunları ve yöresel yemekler,
katılımcıların büyük ilgisini çekiyor.
Köydeki yerleşiklerden Hayrettin Uyanık
(50), "Doğma büyüme Düzceliyim" diyor ve tesadüflerin kendisini İsrail'e
getirdiğini ve 1991'den bu yana Kfar Kama'da yaşadığını söylüyor.
Uyanık, Kfar Kama'nın 3 bin kişilik
nüfusuyla tamamen Çerkezlerden oluştuğunu, İsrail'deki diğer Çerkez köyü
olan, 1500 nüfuslu Reyhaniye'nin ise yüzde 15 oranında Arap nüfusa
sahip olduğunu kaydediyor.
Hayrettin Uyanık, İsrail vatandaşı Çerkez
eşi Faize ile ilk turistik bir gezi çerçevesinde Bolu'ya geldiğinde
tanışmış. Körfez savaşı sırasında bu kez kendisi Kfar Kama'ya davet
edilmiş. Kurban Bayramı arifesinde köye geldiğinde uğradığı şaşkınlığı,
"İki arkadaş gelmiştik. Köy girişinde birden duraladık. Kur'an sesi
yükseliyordu köyden. Şaşırdık. Burası İsrail miydi, yanlış mı geldik
diye düşündük" diye anlatıyor.
Hayrettin Uyanık, Düzceli Çerkezler olarak
köyde "krallar gibi" karşılandıklarını, kendi memleketinde karşılaştığı
Kfar Kamalı Faize'yi burada yeniden gördüğünü, onu ailesinden istediğini
ve bir ay sonra evlendiklerini ifade ediyor.
"NİYE KÖYDE KALDIM"
Hayrettin Uyanık, eşini Türkiye'ye götürüp ailesiyle tanıştırmış, ama ikili Kfar Kama'ya dönüp burada yerleşme kararı almış.
Kfar Kama'da uzun süre bir kaset
fabrikasında çalıştığını anlatan Uyanık, "2000 yılında kalp krizi
geçirdikten sonra doktorlar çalışmamı yasakladı, emekli oldum. Burada
kalma kararımda etken hayat şartlarının iyi olmasıydı. Her türlü
sigortam var. Emekli olduktan sonra da kendi işimi kurdum. Karımla
birlikte bir tekstil atölyesi açtık" diye devam ediyor.
Kfar Kama'da Hayrettin Uyanık'la birlikte 8
Türk vatandaşı daha yaşıyor. Bu 9 Türk'ten 8'i Çerkez kökenli, diğeri
bir Çerkez kızıyla internette tanıştıktan sonra evlenip henüz köye
yerleşmiş bir öğretmen...
"ÇERKEZLERİN EN RAHAT YAŞADIĞI YER"
Temizliğiyle dikkati çeken Kfar Kama'da herkes Çerkezce konuşuyor, birbirini tanıyor ve selamlaşıp hal hatır soruyor.
Köyün aynı adı taşıyan camisi de birçok
yerde rastlanmayacak ölçüde temiz. Caminin girişinde yaptırılan
sebillerden, yazın yakıcı güneşi altında soğuk sular içmek mümkün.
Köyün belediye başkanı, belediye meclisi
üyeleri de Çerkez... Okullarda Çerkezce, İbranice, Arapça ve İngilizce
eğitim veriliyor.
Herkesin Müslüman olduğu Kfar Kama için
köyün yerlileri, "Dünyada Çerkezlerin en rahat yaşadığı yer burası"
diyor ve "Dinimize kimse karışmaz. Örf ve adetlerimize de öyle. Dini
bayramlarımız, ramazanımız çok keyifli geçer. İsrail'le hiçbir
sıkıntımız yok" diye de ekliyor.
Köyün ileri gelenlerinden, köy dışından
gelenlere Çerkez halkı ve tarihiyle ilgili bilgiler veren Abrag Ferid
(65), 130 seneyi aşkın mazisi bulunan Kfar Kama'nın adının Musa
Peygamber öncesine dayandığını, Aramice olduğunu ve "birinci" anlamına
geldiğini anlatıyor.
ÇERKEZ ETHEM'E EV SAHİPLİĞİ
Kfar Kama, 1920'li yılların başında Çerkezlerin bilinen isimlerinden Çerkez Ethem'e kısa bir süre ev sahipliği yapmış.
Türkiye'den kaçtıktan sonra kardeşi Reşit
Bey'le birlikte önce Almanya'ya giden Çerkez Ethem, daha sonra İsrail'e,
Hayfa'ya gelerek burada bir süre kalmış, daha sonra "Buralarda bir
Çerkez köyü var" denilince Kfar Kama'ya gelip köyün en zenginlerinden
Şhaloh sülalesinden Said Bey'in evine misafir olmuş.
Daha sonra Ürdün'e geçip 1948'de orada ölen
Çerkez Ethem, köyle bağını pek koparmamış; arada köye gelip gitmiş.
Çerkez Ethem'in mezarı Amman'da bulunuyor.
Çerkez Ethem'in Kfar Kama'da 6 ay yaşadığı
ev ise şimdi müze ve kültür merkezi haline getirilmiş bulunuyor. Evde o
dönemden kalan eşyalar, kullanılan malzemeler ve giysiler sergilenirken,
köy sakinleri, köy dışından gelen yabancılara, İsraillilere Çerkezlerin
adetleri ve kültürüyle ilgili bilgiler aktarıyor.
Kfar Kama ve Reyhaniye'de, her yıl 21 Mayısta Çerkezlerin Rusya'dan büyük göçleriyle ilgili anma etkinlikleri düzenleniyor.
