Kabardey beylerinin (pşılarının) soy atası sayılan İnal ya da Yınal'ın torunlarından Beslen ya da Beslan'ın
adına -ey («aaitlik, sahiplik» bildiren ek) lokativ eki getirilerek oluşturulmuştur. Beslan şahıs adı Kıpçak Türkçesi kökenli olup bey/biy +
aslan/arslan biçiminde açıklanır.
Besleneyler Büyük ve Küçük Laba vadileri ile Urup (Varpa) havzasında
otururlardı. Ayrıca Kuban Ovası ile Çegen, Fars ve Psefır vadilerine kadar da yayılmışlardır. Batılarında Çemguylar ve Abzehler bulunur. Güneybatı ve güneylerinde ise Barakay, Kazılbeğ, Segerey ve
Başılbeğ gibi Abaza oymakları bulunur. Kuzeyden ise Kuban Nehri tarafından
sınırlanır.
KABARDEY
Kabardeyler kendilerini Kabardey, Ruslar ise Kabardintsi olarak adlandırırlar. Kuzey
Kafkasya’nın merkez bölgesinde yaşarlar. Çoğunluk Kabardino-Balkarya Cumhuriyetinde yaşar. Ancak Adige Özerk İl’inde
de bazı yerleşim birimleri vardır.
Kabardeyler, kendilerini Adige olarak isimlendiren Kafkas kavimlerinin bir grubundan
geliyorlar. Sonunda üç ayrı ulusal grup şekline gelen Kabardeyler, Çerkesler ve
Adigeler aslında hepsi aynı kökten gelmelerine aynı
adı taşımalarına (Adige) karşın Kabardey adı daha spesifik olmak
bakımından yalnızca bir alternatif olarak kullanılır. Adige
kabilelerinin orijinal yerleri Kuban
Nehri'ydi ama 14.yüzyıl sonlarında Büyük Kabardey olarak
bilinegelen bölgedeki Terek Irmağı'nın sol kıyısında bir çoğu yerleşmiş bulunuyordu. 15.yüzyıl başlarında Küçük Kabardey olarak bilinen yere de yerleştiler.
Kabardeyler
çevrelerindeki kavimlerin bir kısmını yönetimleri altına aldıkları için
15.yüzyılda güçlendiler. 16.yüzyılda
Kabardeyler Kırım Tatarlarının saldırılarıyla yağmalandılar ve
kısmen yönetimlerine girdiler. Aralarındaki ilişki her zaman düşmanca
değildi. Zira Kırım Hanları çocuklarını yetiştirmeleri için
Kabardey prens ailelerine gönderiyorlardı. Ayrıca Kırım'ın etkisiyle
İslamiyet bu bölgeye iyice yerleşti. Kabardeyce zaten bir süreden beri
Müslüman bulunuyordu (13.-14.yüzyıl cami kalıntıları bu
bölgede bulundu). Buna karşın 1557'de Kabardeyler IV.İvan'a (Korkunç
İvan), Tatarlara karşı korunmak için elçi gönderdiler. Bu istekleri
yerine getirildi ve İvan'ın bir Kabardey prensesiyle
evlenmesinden sonra ilişkiler daha da kuvvetlendi. 1561’de Ruslar
Terek nehri üzerine bir kale inşa ettiler, 1567'de bir başka kale
kuruldu. 17.yüzyılda Ruslar bölgeye iyice yerleşmiş ve
Kafkasların daha derinlerine uzanmak için hazırdılar. Osmanlılar ve
İranlılarda Kafkasları ele geçirmeye çalışıyorlardı ve 18.yüzyıl, arka
arkaya savaşlara sahne oldu. Belgrad antlaşması(1739),
Kabardey’i tarafsız bir devlet ve Osmanlılar ile Ruslar arasında bir
tampon bölge durumuna getirdi. 1774'deki Küçük Kaynarca antlaşmasıyla
bölge Ruslara bağlandı. Rusların Kafkasya’da yayılmaları
sık sık yerli halkın isyanına neden oldu ve çok uzun, çok kanlı
savaşlar olmasına karşın bu yayılma durdurulamadı. 20.yüzyıl bölgeye
yeni karışıklıklar getirdi. Rus devriminden sonra milliyetçi
partiler, Bolşevikler, Menşevikler ve Beyaz Ordu’nun üstünlük
mücadelesi dolayısıyla Kafkaslar çalkantıya gömüldü. Kabardey'de
üstünlüğü 1918'de Sovyetler sağladı. Ancak Kabardino-Balkarya ili,
16 ocak 1922'de kuruldu. 5 aralık 1936'da özerk cumhuriyet şekline
dönüştürüldü. Ağustos 1942'de Almanlar bölgeyi 6 aylık bir süre işgal
ettiler. Bir yıl sonra bütün Balkarlar Nazilerle işbirliği
yaptıkları gerekçesi ile (Mart 1944'te) Orta Asya ve Kazakistan'a
sürgün edildi. Balkarya adı cumhuriyetin unvanından silindi ve 1957'de
sürgün edilen halkların haklarının geri verilmesine kadar
değiştirilmedi.
Kabardino-Balkarya
olarak da bilinen Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, Kuzey Kafkasya'da Rusya
Federasyonu içindedir. Doğu ve
güneydoğusunda Kuzey Osetya, güneybatıda Gürcistan Cumhuriyeti,
batıda ise Karaçay-Çerkessk Cumhuriyeti ile komşudur. Yüzölçümü 12.500
km2, Başkenti Nalçik olan cumhuriyetin 7 kasabası ve 8
yerleşim birimi bulunuyor. Ortalama nüfus yoğunluğu, 56.6 km2.
Başlıca kaynakları molibden ve tungten depozitleri ve bunları işleyen
fabrikalar, makine üretimi ve kimya endüstrisi, inşaat
malzemeleri üretimi, kereste, gıda ve diğer hafif endüstrilerdir.
Tarım alanında ise tahıl ziraatı (buğday ve mısır) meyve yetiştirme ve
bağcılık,koyun,domuz ve at çiftçiliği,arıcılık ve
ipekböcekçiliğidir.
ABHAZA
Abhazlar
780 li yıllardan sonra Abhaz Kralı yeğenini Gürcü Kralı oğlu ile
evlendirmesinden sonra Abhaz ve Gürcü Krallıkları
birleşmiş daha sonra Gürcü Krallığına dönüşmüştür.1570 yılında iç
işlerinde serbest olmak kaydı ile Osmanlı Devletine bağlanmış daha sonra
1830 yıllarında Rus Çarı nın bölgeye ajanlar göndererek
istila hazırlıkları başlatılan Abhazya da Halk Osmanlı ve Rus
yanlısı olmak üzere ikiye bölünmüştür.1864 yılında Rus işgali ile
özellikle bugün ki Soçi bölgesinde yaşayan Abhaz lar çok büyük
kayıplar vermiş ve Osmanlı topraklarına göç etmek zorunda
kalmışlardır.
Abhazya,
1917 Devrimi'nden sonra, kendisi de bir Gürcü olan Stalinin türlü
zorbalıklarıyla Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti’ne
dahil edildi. 1921’de Gürcistan’a Kızıl Ordu’nun girmesinin ardından
Abhazya, Gürcistan SSC içinde ayrı bir Abhazya Sovyet Sosyalist
Cumhuriyeti Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti idi. Statüsü 1931
yılında Gürcistan SSC içinde özerk cumhuriyete indirildi. Sovyetler Birliğidöneminde, tarım ve turizmin gelişmesine
bağlı olarak Abhazya’daki Ermeni, Rus ve Gürcü nüfusu iyice arttı.
Abhazca okullar neredeyse kapanma
noktasına geldi. 1989 sayımına göre Abhazya’da yalnızca 94.000 Abhaz
vardı ve bu da özerk cumhuriyetin nüfusunun %18’ini oluşturuyordu. Geri
kalan nüfusun büyük bölümü Gürcüler (%45),
Ermeniler (%15) ve Ruslar'dan (%14) meydana geliyordu.[kaynak belirtilmeli]
1992-1993’te
Abhazya Özerk Cumhuriyetinin bağımsızlığını ilan etmesi ile çıkan
savaşta Gürcü işgalciler Abhazya'ya girdi.Ama
dünyanın çeşitli yerlerinden gönüllü olarak gelen Abhaz, kuzey
kafkas kökenli halklar, Ermeni gönüllüler, dağlı halkların ve Rus
ordusunun yardımıyla gürcü askerlerinin büyük ve çok ağır bir
yenilgiye uğratmışlardır. Sonrasında Abhaz nüfusu oranı %45’e değin
yükselmiştir. Bugün Abhazya’nın geri kalan nüfusu ise Ruslar, Ermeniler, Gürcüler (yalnızca Gali bölgesinde), Yunanlılar veYahudilerden oluşmaktadır. Bugün Abhazya nüfusunun 250.000 dolayında olduğu
söylenmekle birlikte, kesin sayının ne kadar olduğu bilinmemektedir.
