.Gagarin Grigoriy’in sanat eseri, Çerkes(Adıge) -Nathuac savacının çerkeskasının (Tsey) eteklerini yırtık parçalanmış şekilde resmetti.
Bu resme bakan bir çoğu savaşçının hareket halinde doğa şartlarından dolayı yırtılmış,parçalanmış, eskimiş ve yıpranmış olduğu algısı oluşuyor. Fakat,nedeni bunlar değildir.
Tolstoy Lev 1852’de yazdığı “Kafkasya hikayesi” kitabında şu şekilde yazıyor: Mükemmel savaşçı çerkeskasını her zaman rahat bir şekilde bedenini sıkmadan, etekleri yırtık parçalanmış olarak giyiyor.
Kazak tarihçiler şu şekilde yazıyorlar: “Çerkes (Adıge) savaşçının çerkeskası her zaman kısa ve etekleri yırtıktır. Onun nedeni savaşçı silahını temiz tutması içindir. Bulunduğu yerde başka bir şey bulamaz ise ,çerkeskanın eteğinden yırtarak temizlemesindendir.
Bu düşünceler kısmen doğru olmakla birlikte,asıl çerkeskanın eteğinin yırtık olmasının sebebi, savaş sonrası muharebe alanında toplanan ve yaralanmalardan çıkartılan kurşundan yapılmış tüfek mermilerin tekrar kullanıma hazırlanıyor olmasıdır. Kurşunun nemli ortamda uzun süre beklemesi oksitlenmesine, dolayısıyla ölçü değişikliğine neden olmaktadır. Buda tekrar kullanılmasını zorlaştırmaktadır.
Çerkes (Adıge) savaşçı bunu bildiğinden topladıkları kurşunları oksitlenmesinden korumaları için çerkeskadan kopardıkları parçalara sararlardı. Bu resimde Nathuaç savaşçının çerkeskası yırtık parçalanmış olmasının nedeni budur.
Savaş dışında zaman bulduklarında kurşunları tekrar kullanıma hazırlarlardı.
Çerkeskanın her iki göğsünde yer alan fişekliklere (hazır) konurdu.
Savaş dışında zaman bulduklarında kurşunları tekrar kullanıma hazırlarlardı.
Çerkeskanın her iki göğsünde yer alan fişekliklere (hazır) konurdu.
Dünyada Çerkeska (Tsey) olarak bilinen bu kıyafet, Çerkes (Adıge) lerin ulusal kıyafetidir. Aslen savaş kıyafeti olan bu elbise Çerkesler dışında diğer halklar tarafından da benimsenerek değişik formlarda tarih boyunca giyilmeye devam etmektedir.
