AİLE İSİMLERİ ÜZERİNE TEZLER

Adale, on dokuzuncu yüzyılda, Rus istilası ile, diğer Adige kabilelerine karışıp yok olduğu sanılan bir Adige 'kabilesi'.

Adami,
 (Adamey) Laba ve Kuban nehirleri kıyılarında oturan bir Adige kabilesidir. (bkz. Kemirquähe) Günümüzde Adigey Cumhuriyeti sınırları içinde sadece bir köy olarak kalmıştır. Klaproth'a göre Temirgoy kabilesin bir koludur.

Adesche-Adeche
 (Adeşe-Adeche), bazı Avrupalı yazarların Adige kelimesinin açıklama tarzlarından birisidir; 'ade' dağlık ve 'che, chı' deniz, ikisi birden deniz ve dağlar ülkesi anlamına gelmektedir. Adige halk etimolojisine göre 'ade' dağlık anlamına gelmemektedir ve ikincisinin anlamı doğrudur (Puttmann, Hermann).

Adıga,
 Düzce ve Sakarya yöresi Abchazlarının Adigelere verdikleri addır.

Adige
, birçok uluslarca Çerkes olarak bilinen halkın kendini adlandırdığı ve tanımladığı addır. Bu isim MS. V. yy da ortaya çıkmıştır. Bu zamana kadar aynı dil ve kültüre sahip çeşitli kabileler V. yüzyılda Kuzeydoğu’dan gelen barbar Turan halklarının baskılarına karşı koyabilmek ve kendilerini koruyabilmek için birleşerek Adige ulusunu oluşturdukları sanılıyor.

Ulusal ad, halk etimolojisine göre şöyle açıklanmaktadır: A ülke, yer; dığegüneş ve ikisi beraber, Güneş Ülkesi ya da Güneşin Çocukları anlamına gelmektedir. Biz güneş ışınlarından doğduk ''Te tığe nebzıtzım tıcheç1ığ- Тэ тыгъэ нэбзыцым тыхэк1ыгъ" deyimi Anadolu’da yaşayan Adigeler arasında halen yaşamaktadır.

Yukarıdaki açıklamanın yanı sıra daha başka birçok etimolojik açıklamalar da vardır: Bodenstaedt adlı yazar; ''asiller '' kendilerine bu adı verirler derken yanıldığının farkında değildir. Çünkü bu ayrıcaklı sınıfa Adige sosyal yaşamında ve terminolojisinde yeri yoktur ve rastlanmamıştır.

Th. Lapinski adlı Polonyalı subay ise daha ilginç bir açıklama tarzı getirmektedir: 'Adı', sonra 'Ode', geç kalan ya da gelen, 'ge', gelen, sözcükleri, 'A-dı-ge', daha sonra gelenler anlamındadır, diye yazmaktadır ki bu açıklama tarzı hem anlaşılmamakta, anlamsız ve tutarsızdır.

Gökçe eserinde bu konuya değinerek: "Çerkesler üstün mevkilerde olanlara Adige derlerdi" şeklinde ilginç ancak dayanaksız bir açıklamada bulunmaktadır. Çünkü mevki ve makam belirli devlet organizasyonu geliştirerek yaşama geçiren halklarda mevcuttur.

Luzbetak Abhaz sözcüğünün açıklamasında olduğu gibi‚ erkek’ anlamına geldiğini yazmaktadır.

Yine Ali Çurey'in açıklaması da çok ilginç ve ilginç olduğu kadarda tutarsızdır. Adige kelimesinin anlamı ''babanın sulbünden doğma'' anlamına geldiğini yazan Ali Çurey, Adige sözcüğünün ilk defa V. Yy’da ortaya çıktığını bilseydi, ayrıca sadece doğu Adigece’sinden faydalanarak yaptığı halk etimolojik açıklamasının güvenirliği yetersiz kalmaktadır.