SİNDİKA KRALI HEGATEY(HEKAPE) VE MEOT PRENSESİ TIRGATAW: M.Ö VI.yy da Meot kabilelerinden Sindlerin başına geçerek Sindika Krallığını kurdu.En büyük şehirleri Tmutarakan(Hermonassa), Başkent Anapa (Gorgippia) ve Aborake. Çerkes-Sindika Krallığı M.Ö. V.yy da Çerkesler tarafından yönetilmeye başlayan Bosporan Krallığı hakimiyeti altına girdi.(Kyn:Polien,Hipponakt,Ünlü Grek Tarihçi Heredot) – Meot kabileleri ve güçlü bir Meot kabilesi olan Sindler Adıge(Zixh-Kasog) olarak anılan Çerkeslerin atalarıdır.(Sovyet Rusya akademisyen, tarihçi ve arkeolog Boris Piotrovsky-Çerkeslerin Ataları Meotlar-1989) (At Başlı Sind Paraları için )
ÇERKES KRALI DAWİY(DAW) OĞLU PRENS BAKSAN: M.S.III.-IV.yy’da Gotlar Karadenizin kuzeyine yerleştiler. Çerkes krallıkları ile sürekli savaşlar oldu. Kral Dawıy’ın 8 oğlundan biri ve en büyüğü olan Prens Baksan Gotlara karşı savaşlarda adını tarihe yazdırmış, adına heykel dikilmiş ender liderlerden biriydi ve 7 kardeşinin de kendisine katıldığı Gotlara karşı yapılan bir savaşta seksen savaşçısı ile birlikte hayatını yitirmiştir.( 2,65 mt uzunluğunda ve granitten yapılma bahse konu heykeli tarihi Kabarda’nın kuzeyinde bulunan Podkumok ırmağının bir kolu olan “Yat’eko” – Rusça “Etoka” kıyısında dikiliydi. Sonra buradan alınarak Moskova Tarih müzesinde sergilenmiştir.)
BOSHPOR KRALI SATİR/SATİRUS I (MÖ 431-387): Meotların Spartakid hanedanından olup Boshpor Krallığının başına geçti. Sind kralı Hegatey’i kızı ile evlendirip krallığının devamlılığını sağladı (Eşi Ixomate Prensesi Tırgataw’ı öldürmesi şartı ile).Tırgataw kaçıp tekrar evlenerek Boshpor’a savaş açtı ve Satir I’in oğlu Metrodoros’u öldürmeyi başardı.Satir I’in ölümünden sonra, diğer oğlu Gorgipts Meotlar’a değerli armağanlar göndererek Prenses Tırgataw ve Meot kabileleri ile barışı sağladı.(m.ö.2.yy-Grek tarihçi Polien)
BOSHPOR KRALI SATİR OĞLU LEUKON(MÖ 387-347): Meotların Spartakid hanedanından.Akrabalık bağlarını kullanarak ekonomik sıkıntı içinde olan Sindika Çerkes Krallığını savaşsız kendi topraklarına kattı.Bosporus, Theodosia ve Sindika’nın Lordu olarak geçer.Onunla beraber krallık İskit saldırılarına dayanamayarak Pontusların hakimiyetine girene dek (MÖ.115) aynı hanedandan gelen Çerkesler tarafından yönetilmeye devam etti.( A. M. Leskov and V. L. Lapushnian (eds), 1987) 200 yıldan daha fazla(M.Ö.438-M.Ö.110) Boshpor krallığını yöneten Spartakid Hanedanının yerli Meot hanedanlarından olduğu birçok bilimci tarafından kabul edilir (M.I. Artamonov, E.I. Krupnov) Karadeniz’de korsanlığı önleyen Spartokosların hububat, balık ve köle ticaretini başarıyla yönetmesi sayesinde Bosporos zenginleşti. Bu dönemlerde Çerkeslere Zixh (Зихы) ve Kasog gibi adlar verilmeye başlandı. ( Spartoko Hanedanlığı seceresi için Tıklayın! )
SİND-BOSHPOR KRALI SPARTOKO II (347-342)
M.Ö.340-325- KRAL PERİSAT(Diğerleri için Resime tıklayın!)
SİND-BOSHPOR KRALI PERİSAT V c. 125 BC–108 BC – Meotların Spartakid hanedanından son kral.MÖ 115’e doğru İskitler’e karşı koyamayan hükümdar Parisat(Perisades), Pontus kralı Mithridates’i yardıma çağırdı ve ülkesini ona bıraktı. Perisat , ona karşı isyana kalkışan Saumacus adında bir İskitli tarafından öldürüldü. MÖ 110’dan sonra Pontus kralları bölgenin denetimini ele geçirdiler. Mithridates’in öldürülmesinden sonra, Pompeius onun oğlu olan Pharkanes’i Bosporos kralı ilan etti (MÖ 63). Böylece M.S 1. yüzyılda kurulan bu yeni hanedan Roma İmparatorluğu’nun koruması altında 300 yıl hüküm sürdü.
ZİXHİA KRALI STAKHEMFAK: M.S I.yy da kurulan Zixhia Krallığının kurucusudur. M.S.II.yy da Boshpor Krallığı gibi Roma İmparatorluğunun egemenliğini tanımıştır. ( Arrian )
KASOGİA KRALI LAWRİSTAN: VI.yy. da Çerkes ülkesinin Kralıdır ve Avarlar ile savaşı ile tanınır. Avar yönetimi altına girmeyi kabul etmemesi üzerine, Avar Hanı Baykan 60 bin kişilik bir ordu ile Karadeniz kıyıları ve Kuban ağzından Baksan ırmağına kadar olan yerleri yakıp yıkmıştır.( Lawristan’ın Avar Hanına cevabı meşhurdur:” Kim bizden özgürlüğümüzü alabilir? Bizler topraklarımızı geri almaya alışığız ama bizim olanı düşmana vermeye değil.Dünyaya savaşlar ve kılıçlar hükmettiği müddetçe bu böyle olacak. Tek kılıcımız ve tek canlı kalana dek özgürlüğümüzü teslim etmez, kimseye toprak,haraçta vermeyiz.”) Baykan Han Anapa’dan ayrılıp ordusu ile birlikte Tsemez’e giderken Çerkesler Abın nehri üzerinde Avar odusuna saldırırlar ve savaş Çerkeslerin zaferi ile sonuçlanarak topraklarının büyük bölümünü geri alırlar.( Ancient Circassian History, K.I.Natxho)
KASOG KRALI WECHE OĞLU PRENS HAPACH: VIII.yy : Binlerce atlı ve müttefik prensliklerden oluşan ordusuyla Hazar Devleti şehri Sarkel’e saldırdı.Onu karşılayan Hazar ordusu hezimete uğradı ve Sarkel prensi ile sağ kalan ordusu ayaklarından prangalanarak tutsak edildi. Güçlü yayı ve kavisli kılıcı ile Çerkes prensi Shawelin kahramanlığı Çerkes ozanı Yakhutl’ı Shaban’ın “Sarkel Savaşı” adlı şiirinde söz edildi. (Zenkovsky, Medieval Russia’s Epic,Cronicles and Tales, 58-59 )
KASOGİA KRALI REDADE(REDED) ve KRALİÇE AYNER: 1022 yılında Kiev Prensi Vladimir’ in oğlu Prensi Mistislav arasında duello yaşandı ve bu düello Rus tarihinin başlangıcı sayılır, kroniklerde ilk sırayı teşkil eder. İkili ve silahsız yapılan bu güreşi Mistislav’ın bıçak kullanarak hile ile kazanması sonucu anlaşma gereği Tmutarakan Rusların eline geçti- (А.В. Пьянков. Народ Касоги и страна Каса (К этнополитической ситуации на Северо-Западном Кавказе в VIII-X вв.)
KASOGİA KRALI ABDUNKHAN: 1230 yılında Kuban ovalarını aşarak Kırım yarımadasını işgal edip Çerkesya topraklarına kattı.
KASOGİA KRALI TUKAR(TUKARAM): 1237 yılında Tatar-Moğol ordularına karşı sert bir direnişte bulundu. Mengühan ve Kadan komutasındaki düşman ordularını darmadağın ettiler. Kendisi savaş meydanında hayatını kaybetti. (L.İ. Lavrov. “Kuzey Kafkasya’da Moğol İstilası” ve Historian Rashid-ad-Din in the Persian Chronicles)
MEMLUK SULTANI BAYBARS(BİBARS): 1260 yılında Sultan Kutuz döneminde ordu komutanı olarak Türk ve Çerkes süvarilerine komuta ederek yenilmez denen Moğolları büyük bir yenilgiye uğrattı.
ZİXHİA KRALI VARZAX(VARZACHE): 1333- Roma fatihi, ruhani lider (Колли Л. Кафа в период владения ею банком св. Георгия (1454—1475) // Известия Таврической Ученой Архивной комиссии. № 47. Симферополь, 1912. С. 86)
ÇERKES MEMLUK SULTANI BERKOK: 1382 yılında Kahire’de Berkuk İbn Anas el Çerkasi iktidara geçti.17 yıl iktidarda kaldı.Ülke Çerkes Memlukları olarak anılmaya başlandı.(25 Çerkes mamluk sultanından ikincisidir.)
ÇERKESYA KRALI İNAL NEKHU: 1428’de Çerkes devletinin en büyük kurumu olarak kabul edilen Xase’de, Prenslerin Prensi yani Kral olarak seçildi.1428 de Kral İnal devleti yetmis ayrı bölgeye ayırdı, her bölgede de kendi yönetimini oluşturdu ve devletin başkenti Temen yarımadasının yukarı kısmına kurduklari Şancır şehri idi.
