Bir dağ sırtı bölgeyi iki ana bölüme ayırır. Kuzey Bölümü Kuzey Osetya Cumhuriyeti, güney ve küçük olan bölümü Güney Osetya Özerk Cumhuriyeti’ni oluşturur. Ayrıca Kabardino-Balkarya’da da Asetinler yaşamaktadır. Asetinler İran asıllı bir Kafkas kavmidir. Kökenleri konusunda çeşitli teoriler ortaya atıldı ancak en fazla kabul gören görüş, onların İskit ve Sarmatyan kabileleri ve özelliklede yerli Kafkas kavimleriyle kaynaşan Alanların neslinden gelmiş oldukları şeklindedir. 1888’de 941 yılına ait ve üzerinde Yunan karakterleri bulunan bir mezar taşı bulundu. Bulunduğu yerin ismi ile anılan ve Zelençuk yazısı denilen bu taşın üzerindeki yazıda kullanılan dil Alancadır ve modern Asetin dilinin kayda geçmiş en eski aşamasını temsil ettiği kabul edilmektedir.
Alanların asıl yaşam bölgesi Güney Rusya ile orta Asya arasında bir yerdi. Ancak 6.yüzyıl ortalarında Kafkasya’ya yerleşmiş bulunuyorlardı. Yaklaşık yine bu dönemde Hıristiyanlığa girdiler. (Belki de Bizans etkisiyle ya da ilişki içinde oldukları Gürcülerin etkisiyle) ve 10.yüzyılda da kendi Piskoposlarına sahiptiler.
Osetler devlet olarak 10 ve 12.yüzyılda da zirvede bulunuyorlardı. Moğol istilasının baskısı altında tekrar dağlara sürüldüler ve hızlı bir şekilde dağılmağa başladılar. Yerli kabilelerle kaynaştılar ve kendi kimliklerini kaybetmeğe başladılar.16.yüzyıla gelindiğinde Alan ismi tarihi kaynaklarda geçmez oldu.
Şimdiki Kuzey ve Güney Osetya’ya yerleşenler Oset olarak isimlendirildiler.16.yüzyılda Osetler, Kırım Hanlığı’na bağlı bulunan Kabardeylerin yönetimindeydiler. Kaberdeyler 16.yüzyılda Rus egemenliğine girince Osetlerde aynı sonucu paylaştılar. Kabardeylerin etkisi ile Osetlerin bir bölümü islama girdi. Ancak Rus misyonerleri 18. ve 19. yüzyılda oldukça faal idiler ve Osetlerin büyük çoğunluğunu yine Hıristiyanlaştırıldılar.
Osetyanın endüstrileşmesi kömür endüstrisinin 19.yüzyıl ortalarında gelişmesi ile başladı. Sosyal demokratlar 1903’te Vladikavkaz’da (Ordzhonikidze) bir üs kurdular.1909-19017 yılları arasında Bolşevik teşkilatı Kirov’un yönetimindeydi. İç savaş sırasında (1918-1920) Osetya, Kafkasya’nın diğer bölgeleri gibi Beyaz Ordu ile Kızıl Ordu ve Menşevikler arasında şiddetli çatışmalara sahne oldu.1920’nin sonlarına doğru Kuzey Osetya’da, bir süre sonra da Güney Osetyada Bolşevikler düşmanlarına galip geldi.
Kasım 1920’de kuzeyde Osetya bölgesi oluşturuldu ve Gorskaya (dağlı) Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne bağlandı. 7 Temmuz 1924’de bağımsız bir özerk il, 5 aralık 1936’da ise özerk cumhuriyet oldu. 20 Nisan 1922’de Güney Osetya, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne bağlandı.
Kuzey Osetya bu gün Rusya Federasyonu içerisinde Kafkasya’nın orta bölgesinde bulunur. Doğusunda Dağıstan, güneyinde ise eski Gürcistan SSR sınırları içerisinde kalan Güney Osetya ve Kabardey-Balkar Cumhuriyeti bulunur.
Yüzölçümü
Kuzey Osetya 8000 km2.
Başkent Vladikavkaz.
Cumhuriyetin 6 kasaba ve 7 beldesi vardır.
Güney Osetya 3900 km2.
Başkent Tshinvali.
Cumhuriyetin 1 kasaba ve 4 yerleşim birimi vardır.
Nüfus
Kuzey Osetya yaklaşık 750.000
Güney Osetya yaklaşık 130.000
Sanayi
Kurşun ve çinko hammaddelerinin işlenmesi, makine üretimi ve madencilik, kereste, el dokumacılığı, halıcılık, gıda ve diğer hafif endüstriler. (Söz konusu sanayi her iki bölgede de vardır. Benzer alanlarda faaliyet gösterilmektedir)
Nüfus
Kuzey Osetya yaklaşık 750.000
Güney Osetya yaklaşık 130.000
Sanayi
Kurşun ve çinko hammaddelerinin işlenmesi, makine üretimi ve madencilik, kereste, el dokumacılığı, halıcılık, gıda ve diğer hafif endüstriler. (Söz konusu sanayi her iki bölgede de vardır. Benzer alanlarda faaliyet gösterilmektedir)
Tarım
Çoğunlukla tahıl
çiftçiliği (mısır, buğday, arpa), şeker kamışı, meyve ve
sebze yetiştiriciliği, süt, süt ürünleri ve sığır
besiciliği (Güney bölgesinde ağırlıklı olarak tahıl
çiftçiliği ve koyun besiciliği yapılmaktadır).
Dil
Ulusal dil Osetçe’dir (Asetince). İran dillerinin
kuzey-doğu grubuna bağlıdır ve bir İskit-Sarmatian dili
olan Alanca’nın gelişmesini temsil eder. İki lehçe grubu
vardır, İron ve Digor. Digor lehçesi daha eskidir ve
yalnız Kuzey Osetya’nın kuzey ve batı bölümlerinde bir
kaç yerde konuşulur. İki lehçe arasında hem fonetik, hem
morfolojik ayrılıklar vardır.
1920 ve 1930’larda her ikiside yazın dili olarak
kullanılıyordu ancak sonra Digor lehçesi terkedildi.
Günümüzde Digor lehçesinin yazılı şekli yoktur.
Asetin dili üzerine yazılan ilk yapıt 1844'te St.Petersburg'da
yayınlanan A.Şegren'in Ossetian Grammar'iydi. Bunu Rus
dilbilimci V.F. Miller'in 19.ve 20 yüzyıl başlarındaki
bir çok önemli çalışması izledi. Sovyet döneminde de
Oset dili araştırma konusu oldu bunların en önemlisi
V.I.Abaev tarafından yürütülen çalışmalardır.
Yönetim, hukuk ve diğer resmi prosedürlerde Rusça
kullanılır ancak teorik olarak gerekirse Osetçe'de
kullanılabilmektedir.
Eğitim
1958'de bazı okullarda
1-4 .sınıflarda Osetçe eğitim dili olarak
kullanılmaktaydı.1972’de hiç bir eğitim düzeyinde Osetçe
kullanılmaz olmuştur. Yalnız 1-10.sınıflarda seçmeli
ders olarak okutulmaktadır. Güney Osetya’daki durum
hakkında pek fazla bilgi olmamakla birlikte büyük
olasılıkla 1.4.sınıflarda yerli dilde, diğer sınıflarda
ise Rusça eğitim verilmektedir.
Kuzey Osetya’da madencilik, metalürji ve tıp
üniversiteleri ile enstitüleri; Güney Osetya’da ise bir
pedagoji enstitüsü bulunuyor. Bu kuruluşlarda pedagoji
enstitüsü dışında Oset dilinde eğitim verilmiyor.
Kuzey Osetya’da Oset dilinde radyo ve televizyon
yayınları, gazete ve süreli yayınlar bulunmaktadır.İlk
önemli gazete 1923'te Rastdzinad (grçek) çıktı. Güney
Osetya’da ise ilk yerel gazete 1924'te çıktı. Soveton
İriston (Sovyet Osetya). Kuzey Osetya’da süreli
yayınlardan biri olan Maç Dug (Bizim Dönem)1934'te
çıkmaya başladı.
İlk Oset süreli yayını 1906-1912 yılları arasında çıktı.
İlk çıkan İron gazetesinin 1917’de yeniden yayınlanma
girişimi dışında diğerlerinin yayın yaşamı kısa sürdü.
Oset basını asıl yayına iç savaşın bitiminden sonra
başladı. Digor basını ise 1930’larda kayboldu. 90’lı
yılların başlarında yaklaşık 150.000 kitap
yayınlanmıştır. Ancak 1930 yılından sonra Digor
lehçesinde hiç kitap basılmadı.
Harfler ve alfabeler
Oset dilinde ilk yapıt
olarak 10.yüzyılda Yunan karakterleri ile yazılmış Alan
dilindeki Zelençuk yazıtı kabul edilir. Alan/Oset
dilinin Yunan alfabesi ile yazılmasının bundan sonra
devam etmediği kabul ediliri. Zira bundan sonra hiç bir
örnek bulunabilmiş değildir. Oset dilinde yazı
girişimleri 18.ve 19.yüzyılda Rus ve Gürcü misyonerleri
tarafından yapılmıştır. 19.yüzyıl ortalarında A.Şegren
Kiril alfabesinden esinlenerek Osetçe içinde bir alfabe
oluşturdu ve F.Miller'in yaptığı bazı değişikliklerle bu
alfabe Rus devrimine kadar kullanıldı.
19.yüzyıl ortaları, 1923 Kiril harfleri
1923-1938 Latin harfleri
1938 Kiril harfleri (Kuzey Osetya için)
1938-1954 Gürcü harfleri (Güney Osetya için)
1954 Kiril harfleri bütün Osetler için.
Din
Osetler Ortodoks
Hıristiyan'dır.
Nüfus ve Dağılımı
Nüfusun %55.2’si Kuzey
Osetyada, %12’si Güney Osetya’da, %17’si Gürcistan’ın
diğer bölgelerinde, %18’i Kabardey-Balkar'da, %1.2’si
Tacikistan’da, %11’i ise eski SSCB’nin diğer
bölgelerinde yerleşik bulunmaktadır.
Etnik kompozisyon
Kuzey Osetya:
% 55.3 Oset ,
% 20 İnguş,
% 30 Rus,
% 2 Ukraynalı,
% 9.8 diğerleri.
Güney Osetya;
% 65.7 Osetler,
%28 Gürcüler,
% 4.7 diğerleri)
Kent, kırsal kesim dağılımı
Kent, kırsal kesim dağılımı
Kentler:
Kuzel Osetya
Osetler % 39.8,
İnguşlar % 1.8,
Ruslar % 45.2,
Ukraynalılar % 1.7,
diğerleri % 10.9
Güney Osetya
Osetler %69.4,
Gürcüler % 18.1,
diğerleri % 12.6
Köyler:
Kuzey Osetya
Osetler % 65.0,
İnguşlar 11.8,
Ruslar 21.0,
Ukraynalılar 0.3,
diğerleri 7.3
Güney Osetya
Osetler % 64.8,
Gürcüler 34.2,
diğerleri % 1.0
