Thamade kendisine verilecek görev veya görevlerin gerektireceği
özellikleri taşımak şartyla; TOPLUM – TOPLULUK veya onların temsilcileri
tarafından, belirli bir görevi yerine getirmek üzere görevlendirilen;
belirli bir misyon ve statüyü belirli süreyle taşımak üzere
seçilen kimsedir. Bu bağlamda THAMADE belirli bir görevi yerine getirmek
üzere belirli bir misyon ve statü seçilerek görevlendirilmiş kişi
anlamında tarif edilir.
Nitekim ADIGE XABZE’ye göre de böyledir.Bu şekilde seçilmiş veya
atanmış olan Thamade üzerine almış almş olduğu görevi tam yetkili olarak
yerine getirmek zorundadır. Burada kendisini seçen veya görevlendiren
kişiler veya kurallara karşı bir sorumluluk altnda oluğunu düşünerek,
tam yetki ile görevini yerine getirir, misyonunu tamamlar. Görevin
sınırları içerisinde hiçbir yetki kısıtlaması yoktur. Yine önemle
durulması gereken bir konuda, yaşlılıkla Thamade’nin özdeşleştirilmesi
olayıdır.
Bilindiği üzere ADIGE kültürü hiçbir zaman yazılı
olarak toplanmamış, yazıl hale getirilmemiştir. Aksine sözlü ve
uygulamalı olarak nesilden nesile devam etmiştir. Bu durumda yaşın
ilerlemesine paralel olarak bilgi ve tecrübenin artmasına, birikmesine
neden olmuştur. Burada çok önemli bir noktaya değinmek zorundayız.
Thamade ile Nahıj belirli görevde, zamanda ve kişide örtüşebilir. Fakat
Thamade hiçbir zaman Nahıj değildir.Nahıjda Thamade değildir. Bu iki
kavram birbirleriyle kesinlikle karıştırılmamalıdır. Yaşla Thamadelik
çoğu kez örtüşmüştür. Ancak temel kural bu iki kavramın ayr olduğudur.
Nitekim belirli Thamadeler için yaş hiçbir şekilde aranmamıştır.
Bir yabancı yazarın dediği gibi, Adıge Thamadeleri
kendilerini propaganda ile veya para ile kanıtlamamışlar, pratikte
gerçekleştirdikleri eylemlerle bu ünvana hak kazanmışlardır.
THAMADENİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI
Thamade:
- Öncelikle
taşıması gereken özellikleri ve yetenekleri, seçildikten sonra da
görevi sona erinceye kadar taşımaya devam etmek zorundadır.
- Yemek
yiyişinden giyimine,adım atşından konuşmasına, oturmasından kalkışına
kadar her türlü davranışına azami derecede dikkat etmek zorundadır.
- Görevi süresince beraberinde olan kişilerin maddi – manevi ihtiyaçlarını karşılamak ve onları korumak zorundadır.
- Davranşlar
ile görevini tam olarak yerine getirmek, ayrıca insani ilişkilerinde
beraberindekileri tatmin etmek ve doyurmak durumundadır. Yerine göre
hoşgörü sahibi, yerine göre ciddi biz gözlemci, yerine göre yargılama
erkini kullanarak ceza verebilen her halükarda Xabze kurallarını çok iyi
bilip uygulayan bir kişilikte olma zorunluluğu vardır.
- Bütün
görevleri yerine getirirken Thamade mütevazi fakat hareket ve
davranışları ile saygınlığı yaratabilen bir yapıda olmak durumundadır.
Thamade kendisini seçen veya
görevlendiren kişilerin veya kurullarn istek ve talimatları yerine
getirmekle yükümlüdür. Görevi bitirdiğini usulüne uygun olarak beyan
edinceye kadar da, onlara karşı sorumludur. Doğaldır ki Thamadenin bu
sorumluluğu yalnız onlara karşı değil, görevi ifa ettiği sürece ilgili
olan herkese karı devam eder. Bu sorumluluğa karşılık Thamade görevi
boyunca tam yetkilidir. Çok ciddi olaylar çıkmadıkça azledilemez.
Şikayetci olan şikayetini Thamade’yi seçen veya görevlendiren kurula
bildirir. Görevi bittiğinde bu şikayet yerinde görülürse Thamade’nin
yargılanması durumu vardır.
